Czemu na Islandii nie ma Mikołaja?

Wszędzie mamy czerwonego Pana z długą białą brodą roznoszącego prezenty i zwanego Świętym Mikołajem, więc czemu na Islandii nie ma Mikołaja i kto tak naprawdę roznosi dzieciom prezenty?

Ten islandzki zwyczaj bardzo mnie zaskoczył, a jednocześnie zauroczył. Chciałam Wam dziś o nim opowiedzieć nieco więcej.

Świąteczne Trole, bo o nich mowa,  pochodzą z islandzkiego folkloru. Na samym poczatku ich liczba i wygląd różniły się w zależności od lokalizacji geograficznej. Łączył ich żartobliwy wygląd, który pozostał do dziś.

Przez jakiś czas były mocno zapomniane. Przychodziła nowoczesność, odchodziła tradycja. Dokładnie tak samo, jak dzieje się dziś.

W roku 1932 w popularnej książce o Bożym Narodzeniu został opublikowany wiersz "Jólasveinarnir". Poeta Jóhannes úr Kötlum opisał w nim trzynastu chłopców - troli oraz ich osobowości i wygląd. 
Tych 13-stu chłopców było nieco złośliwych, a nawet przejawiali cechy przestępców (złodziejstwo, napastowanie). Wszyscy mieli imiona obrazujące ich najbardziej wyraziste cechy. Byli synami górskich troli Grýla i Leppalúdi.

Ten kot ze zdjęcia nazywany jest bestią i podobno zjada niegrzeczne dzieci, którym nie należy się świąteczny podarunek.  
Tak bardzo wiersz natchnął Islandczyków, że ponownie sięgnęli do korzeni i folkloru. Od tamtej chwili 13-stu chłopców zagościło w Świątecznej tradycji i do dziś dzień dzieci czekają, aż przyniosą im prezenty.
Zostawiają skarpetkę zawieszoną na klamce lub kapcie na parapecie okiennym, by trol - jeden z 13-stu, włożył do niego prezent. 
Tradycja znów stała się żywa i co roku dzieci wyglądają już od 12 grudnia swoich prezentów.

12 grudnia

Stekkjarstaur = Postrach owiec

Niesie w swoim worku pół przytomną owieczkę, która omdlała ze względu na stukot jego drewnianych nóg.

13 grudnia

Giljagaur = Ukryty gamoń

Ukrywa się w dziurze, by w odpowiednim momencie wyleźć i ukraść mleko z obory.

 

14 grudnia

 

Stúfur = Pękaty / Krótki

 Nadzwyczajnie niski. Kradnie patelnie, by je wylizać przed umyciem.

15 grudnia

Þvörusleikir  = Lizacz łyżek

 Lubi wylizywać łyżki o specjalnej nazwie Þvörur (drewniana z bardzo długim uchwytem), które były używane w islandzkiej kuchni. Jest bardzo chudy, bo niedożywiony.

16 grudnia

 

Pottaskefill = Skrobacz garnków

 Jego język przypominana druciak do garnków i wylizując je, wydaje specyficzny dźwięk.

17 grudnia

Askasleikir  = Wylizywacz beczek

 Ukrywa się pod łóżkiem, czekając aż ktoś wyrzuci "askur" (typ miski z pokrywką używany zamiast talerza), którą kradnie i wylizuje.

18 grudnia

Hurðaskellir = Trzaskacz drzwiami 

 Jest złośliwy i lubi trzaskać drzwiami, zwłaszcza w nocy, gdy wszyscy śpią.

19 grudnia

Skyrgámur  = Wyjadacz Skyru

 Uwielbia wyjadać z beczek w piwnicach Skyr (gęsty, islandzki, mleczny deser podobny do jogurtu).

20 grudnia

Bjúgnakrækir  = Złodziej kiełbas

 Chowa się pomiędzy krokwiami na strychu, by wyjadać wędzone kiełbaski przechowywane tam dla utrzymania ich świeżości. Mowa tu o kiełbaskach długo dojrzewających.

21 grudnia

Gluggagægir  = Podglądacz

 Wsadza nos w nie swoje sprawy i podgląda przez okna, by upatrzyć ciekawe fanty do kradzieży. Z tego powodu ma takie wyłupiaste gały.

22 grudnia

Gáttaþefur  = Wąchacz drzwiowy

 Ma ogromny nos i wyostrzony zmysł węchu, by z daleka wywąchać zapach świeżych laufabrauð (to rodzaj tradycyjnego islandzkiego chleba jadanego w okresie Świąt Bożego Narodzenia).

23 grudnia

Ketkrókur  = Łowiący mieso

Przez komin łowi i kradnie mieso z domów.

24 grudnia

Kertasníkir  = Złodziej świec

Podąża za dziećmi, aby ukraść im świece (które w dawnych czasach były wykonane z łoju, a tym samym były jadalne).